Owczarek australijski to rasa, której popularność rośnie wręcz piorunująco, wszystko ze względu na bujną sierść w ciekawych umaszczeniach, wesołe usposobienie i sportowy talent. Jednak pod miękkim marmurkowym futerkiem kryje się pewny siebie pies pracujący, o silnym instynkcie pasterskim, który potrzebuje niezwykle dużo zajęcia i spełnienia potrzeb intelektualnych. Zobacz, czy jest to rasa dla Ciebie i jak duże wymagania ma wobec swojego opiekuna owczarek australijski.

Owczarek australijski, historia rasy

Owczarek australijski przez miłośników rasy nazywany „aussie” lub w spolszczonej wersji „ozik” to pies o nie do końca sprecyzowanej historii. Od XVII wieku i później następowały fale emigracji do USA, a hodowla owiec kwitła. Tam też baskijscy pasterze przybyli wraz z transportami owiec z Australii i przywozili ze sobą swoje psy pasterskie. Szybko zaczęto krzyżować je z miejscowymi psami pasterskimi, tworząc rasę do pracy przy bydle i owcach.

Najpopularniejsze owczarki australijskie stały się w latach 50 i 60 XX wieku za sprawą pokazów rodeo, a także Jaya Sislera- znanego tresera i jego psa Shorty’ego. Ich pokazy sztuczek są imponujące nawet na obecne czasy. Shorty występował nawet w filmach Disneya i przyczynił się do popularyzacji rasy.

Owczarek australijski został zarejestrowany w 1993 roku w AKC (American kennel Club) i trzy lata później w jego europejskim odpowiedniku, FCI. Dużo psów ma jednak podwójną rejestrację również z ASCA, czyli Australian Shepherd Club of America.

Linie hodowlane, użytkowy czy wystawowy owczarek australijski?

Zależnie od linii hodowlanych i ich przeznaczenia, psy w nich znacząco różnią się zarówno wyglądem, jak i charakterem.

Owczarek australijski wystawowy

Wystawowe aussie to chyba najpopularniejsza wersja tej rasy wśród rodzin i osób o mniej sportowych ambicjach. Mają często gęstszy włos, czy cięższą kość, hoduje się je według standardów i panującej na wystawach psów rasowych mody. Nadal to psy bardzo aktywne i wymagające sporo czasu.

Owczarek australijski użytkowy

Pracujące aussie prowadzą linie hodowlane przeznaczone typowo pod pasienie bydła i owiec. Psy te mają więcej energii, wykazują się większą determinacją w pracy. Ich miłośnicy często kupują je do trenowania sportów kynologicznych na najwyższym poziomie. Od wystawowych linii różnią się wyglądem, często mają mniej bujne futro, dłuższe łapy, lżejszą kość i bardziej atletyczną sylwetkę. Są zwinniejsze i szybsze, lepiej przystosowane do ciężkiej pracy przy bydle.

Owczarek australijski z linii vers

Vers to z angielskiego skrót od versatile, czyli wszechstronny. Aussie z linii vers ma w swoim rodowodzie zwykle mieszankę linii użytkowych i wystawowych, za czym idzie również ich nieco inny wygląd. Najczęściej wybierane do trenowania sportów kynologicznych jak frisbee, agility czy obedience.

Charakter owczarka australijskiego

Owczarek australijski to przede wszystkim pies użytkowy i nawet psiaki z linii typowo wystawowych zachowały zdolności, a przede wszystkim dużą chęć do pracy. Dlatego chcąc brać owczarka australijskiego, trzeba zrobić rachunek sumienia, czy sprostamy jego oczekiwaniom.

Jest to pies, który potrzebuje dużo ruchu, ale nie “głupiego” jak np. biegania za rzucaną piłką przez pół godziny. Najlepiej sprawdzi się w sportach kynologicznych takich jak frisbee, agility, flyball, obedience, dog dancing. Może, chociażby uczyć się sztuczek, posłuszeństwa i chodzić na górskie i leśne wyprawy. Jako że owczarek australijski to typowy “owczarek”, czyli pies oddany człowiekowi, który uwielbia z nim przebywać i pracować dla niego, nie będzie on zbyt niezależny niczym terrier. Oczywiście owczarek australijski nadal może gonić zwierzynę w lesie czy nie przychodzić na wołanie. Dlatego trzeba z nim koniecznie odbyć trening posłuszeństwa, który najlepiej zaczynać już od psiego przedszkola. Szkólmy owczarki australijskie metodami pozytywnych wzmocnień, gdyż są to przy swojej sile, psy bardzo wrażliwe.

Najgorsze co można zafundować owczarkowi australijskiemu, to nie spełnianie jego potrzeb- zbyt krótkie spacery, brak eksploracji nowych terenów, brak zajęć umysłowych. Pies o dużej energii żyjący w takich warunkach będzie sfrustrowany. Może odbić się to negatywnie na więzi z opiekunem, agresji do innych psów, a nawet podgryzaniu dzieci.

Owczarek australijski, wady i potencjalne problemy

Owczarki australijskie nie są bardzo konfliktowymi psami, ale potrafią być agresywne do innych psów, dlatego trzeba od małego socjalizować je mądrze. Mimo że to owczarki oddane i pracowite, to do obcych są raczej sceptycznie nastawione, chociaż oczywiście zależy to i od wieku psa, wychowania i indywidualnego charakteru. Owczarki australijskie mają również tendencje do stróżowania i mogą być dość szczekliwe.

Pamiętajmy, że praca, do jakiej zostały stworzone owczarki australijskie to zaganianie bydła, które polega nawet na gryzieniu krów w głowę i w nogi. Dlatego psy te są silne, nieustraszone i mają duży instynkt do zaganiania. Mimo że ugrzecznione linie wystawowe wyglądają słodko, również pozostają w głębi serca pracusiami, które niedoświadczonemu opiekunowi mogą dać popalić.

Dla kogo owczarek australijski będzie odpowiedni?

Owczarek australijski to pies idealny dla osób aktywnych, które są w stanie poświęcić czas na spełnienie jego potrzeb, wychowanie, długie spacery i przede wszystkim wspólną aktywność wszelkiego rodzaju. Przy takim podejściu opiekuna nadadzą się zarówno do życia w bloku, jak i na farmę.  Mogą mieszkać z dziećmi, ale trzeba odpowiednio zarządzać ich kontaktami. Dziecko nie może psa męczyć, całować po pysku, przeszkadzać, kiedy ten śpi i je. Co bardziej reaktywne owczarki australijskie będą musiały być od dzieci oddzielane np. bramką a ich kontakty kontrolowane bardziej ściśle np. pod okiem behawiorysty. Spokojniejsze owczarki australijskie używany są czasami w dogoterapii.

Zdrowie choroby wrodzone u owczarków australijskich

Owczarki australijskie nie są psami chorowitymi tak jak np. buldogi francuskie. Jest to rasa dość naturalnie zbudowana i atletyczna. Cierpieć mogą jednak na kilka chorób, które można eliminować przynajmniej częściowo poprzez badania rodziców szczeniąt. Dlatego również, kupując owczarka australijskiego, zwracaj uwagę na to, by hodowca wykonywał badania na poniższe choroby.

Zaćma dziedziczna

CEA- anomalia oczu collie

PRA- postępujący zanik siatkówki

Dysplazja stawów biodrowych i łokciowych

Mutacja MDR1

Owczarki australijskie mogą również cierpieć na epilepsję, dlatego warto pod tym kątem przeanalizować rodowód rodziców szczeniąt. Kupuj owczarka australijskiego jedynie w hodowlach zrzeszony np. w FCI i zobacz, jak nie dać się oszukać kupując psa z hodowli.

Pod tym linkiem znajdziecie wszystkie bazy owczarków australijskich. Kupując szczeniaka, poszukaj tam jego rodziców lub dziadków po imieniu rodowodowym, aby przeanalizować ewentualne choroby występujące w liniach.

Wygląd i wzorzec owczarka australijskiego

Wzorzec wyglądu owczarka australijskiego można zobaczyć tu.

Co ciekawe, psy te mają ogon zarówno naturalnie długi, jak i tzw. nbt, czyli natural bob tail. Oznacza to, że ich ogon może być również krótki, lub częściowo krótki od urodzenia i nie jest obcinany przez człowieka.

Wzrost owczarków australijskich to: 51-58 cm dla psów i 46-53 cm dla suk. Ważą one 15-25 kg. 

Ich sierść jest dłuższa i dość gęsta z podszerstkiem, który gubią dwa razy do roku.

Jak żywić owczarka australijskiego?

Owczarki australijskie nie mają specjalnych wymagań żywieniowych, innych niż reszta populacji psów. Niektóre z nich cierpieć na alergie pokarmowe. Dlatego konieczne jest żywienie psa od szczeniaka dobrej jakości karmą suchą lub mokrą.

Ile kosztuje owczarek australijski?

Ceny owczarka australijskiego wahają się od 5 do nawet 15 tysięcy złotych, zależnie od hodowli i osiągnięć wystawowych lub sportowych rodziców szczeniąt. Nie kupuj psów z pseudohodowli, zarówno rodzice szczeniąt, jak i one same przebywają tam w złych warunkach. Psy takie są zwykle  zarobaczone, niezaszczepione na choroby zakaźne i nieprzebadane przez hodowcę, mogą zatem cierpieć na epilepsję, dysplazję czy choroby oczu.